اندیکاتورها و انواع آن‌ها در تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال روش رایجی است که توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران برای تجزیه و تحلیل بازارهای مالی و تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. یکی از مولفه‌های کلیدی تحلیل تکنیکال استفاده از «اندیکاتورها» یا «شاخص‌ها» (indicators) است. شاخص‌ها محاسبات ریاضی هستند که بر اساس داده‌های تاریخی قیمت و حجم، انجام می‌شوند. این اندیکاتورها می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا روندها، حرکت و نقاط معکوس احتمالی در بازار را شناسایی کنند. 

در این مقاله، برخی از متداول‌ترین اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال، از جمله میانگین متحرک، شاخص قدرت نسبی (RSI) و باندهای بولینگر را بررسی خواهیم کرد و همچنین، درباره مزایا، محدودیت‌ها و کاربرد این شاخص‌ها بیشتر صحبت می‌کنیم.

با درک این اندیکاتورها و نحوه استفاده از آن‌ها، معامله‌گران می‌توانند بینش ارزشمندی در مورد روند بازار به دست آورند و تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند.

اندیکاتور چطور عمل می‌کند؟

اندیکاتور‌ها یا شاخص‌های فنی، داده‌های قیمت و حجم را در طول زمان تجزیه و تحلیل می‌کنند تا الگوها و روندهای بازار را تشخیص دهند. سپس می‌توان از این الگوها و روندها برای تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد خرید یا فروش اوراق بهادار استفاده کرد.

این شاخص‌ها معمولاً با استفاده از فرمول‌های ریاضی محاسبه می‌شوند که جنبه‌های مختلف قیمت و حجم یک اوراق بهادار را در نظر می‌گیرند. به‌عنوان مثال، میانگین متحرک با در نظر گرفتن میانگین قیمت یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی مشخص محاسبه می‌شود، در حالی که RSI با مقایسه میانگین سود و زیان در یک دوره زمانی مشخص، محاسبه می‌شود.

معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از این شاخص‌ها برای شناسایی فرصت‌های بالقوه خرید یا فروش در بازار استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، اگر قیمت اوراق بهادار روند رو به بالایی داشته و RSI آن بالاتر از 70 باشد، به‌عنوان موقعیتی برای فروش بالقوه در نظر گرفته می‌شود. از سوی دیگر، اگر قیمت اوراق بهادار روند نزولی داشته و RSI آن زیر 30 باشد، ممکن است به عنوان یک سیگنال خرید بالقوه دیده شود.

توجه به این نکته ضروری است که هیچ شاخصی بی‌نقص نیست و نباید به‌طور انحصاری برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری به یک اندیکاتور اعتماد کرد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید عوامل دیگری مانند تحلیل بنیادی، شرایط بازار و استراتژی‌های مدیریت ریسک را در هنگام تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری در نظر بگیرند.

انواع اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال

اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند و هر دسته، دارای زیر مجموعه‌های مختلفی است. دسته‌های اصلی شاخص‌های تحلیل تکنیکال هم‌پوشانی‌ها (Overlays) و نوسان‌ساز (oscillators) هستند.

Overlays اندیکاتورهایی هستند که در بالای نمودار قیمت رسم می‌شوند، اما اسیلاتورها (oscillators) اندیکاتورهایی هستند که در زیر نمودار قیمت رسم می‌شوند. هر دوی آن‌ها می‌توانند به شناسایی روندها، سطوح حمایت و مقاومت و سیگنال‌های تجاری بالقوه کمک کنند.

انواع Overlays:

● میانگین متحرک (Moving Averages)

● باندهای بولینگر (Bollinger Bands)

● ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud)

انواع اسیلاتورها (oscillators):

● شاخص قدرت نسبی (RSI)

● واگرایی میانگین متحرک هم‌گرایی (MACD) 

● نوسان‌گر تصادفی

بیایید با هرکدام از این اندیکاتورها آشنا شویم.

میانگین متحرک (Moving Averages): 

میانگین متحرک یکی از پرکاربردترین شاخص‌های فنی است که با در نظر گرفتن میانگین قیمت یک اوراق بهادار در یک دوره زمانی معین، مانند 10 روز، 50 روز یا 200 روز محاسبه می‌شوند. سپس خط حاصل در بالای نمودار قیمت رسم می‌گردد و نمایشی بصری از روند قیمت اوراق بهادار ایجاد می‌کند.

باندهای بولینگر (Bollinger Bands)

باندهای بولینگر یکی دیگر از اندیکاتورهای Overlays محبوب است که با استفاده از میانگین متحرک و دو انحراف استاندارد محاسبه می‌شوند. باندهای بولینگر می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا شکست‌ها یا برگشت‌های احتمالی را شناسایی کنند.

ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud)

ابر ایچیموکو یک اندیکاتور Overlays پیچیده است که شامل خطوط متعدد و یک ناحیه سایه‌دار است. این ابر می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا روندها، سطوح حمایت و مقاومت و سیگنال‌های معاملاتی بالقوه را شناسایی کنند.

شاخص قدرت نسبی (RSI)

اندیکاتور قدرت نسبی یک نوسان‌ساز محبوب است که قدرت عملکرد قیمت اوراق بهادار را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص با مقایسه میانگین سود و زیان در یک دوره زمانی مشخص محاسبه می‌شود. RSI می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا شرایط خرید و فروش بیش از حد (verbought and oversold) را شناسایی کنند.

واگرایی میانگین متحرک هم‌گرایی (MACD)

 MACD نوسان‌گر محبوب دیگری است که تفاوت بین دو میانگین متحرک را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا تغییر روند بالقوه و تغییرات حرکت را شناسایی کنند.

نوسان‌گر تصادفی (Stochastic Oscillator)

نوسان‌گر تصادفی یک نوسان‌ساز است که حرکت قیمت یک اوراق بهادار را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص، قیمت بسته‌شدن را با محدوده قیمت در یک دوره زمانی معین مقایسه می‌کند. 

مزایای استفاده از اندیکاتورها

استفاده از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال می‌تواند مزایای متعددی داشته باشد. اول از همه، آن‌ها می‌توانند داده‌های عینی و کمّی را برای تصمیم‌گیری در مورد معامله در اختیار معامله‌گران قرار دهند. این مزیت می‌تواند به حذف هرگونه سوگیری عاطفی معامله‌گران کمک کند و آن‌ها را از تصمیم‌گیری غیرمنطقی بر اساس احساسات درونی باز دارد.

اندیکاتورها همچنین، می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا روندهای تجاری بالقوه را آسان‌تر شناسایی کنند. به‌عنوان مثال، میانگین‌های متحرک را می‌توان برای شناسایی جهت یک روند استفاده کرد، درحالی‌که از نوسان‌گرهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) می‌توان برای شناسایی شرایط بیش از حد خرید یا فروش استفاده کرد.

علاوه بر این، اندیکاتورها می‌توانند برای تأیید یا رد سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند الگوهای نمودار یا سطوح حمایت و مقاومت استفاده شوند. این مزیت می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌ای بگیرند و احتمال‌های کاذب یا جعلی را کاهش دهند.

محدودیت‌های اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال

محدودیت‌های استفاده از شاخص‌ها در تحلیل تکنیکال بر این واقعیت استوار است که آن‌ها بر اساس داده‌های قیمتی گذشته هستند و همیشه حرکت‌های آتی قیمت را به‌طور دقیق پیش‌بینی نمی‌کنند. 

بعلاوه، گاهی اوقات ممکن است اندیکاتورهای مختلف، سیگنال‌های متناقضی تولید کنند. این تناقض، تعیین بهترین واکنش را دشوار می‌کند. 

همچنین، توجه به این نکته مهم است که شاخص‌ها نباید به‌عنوان تنها منبع اطلاعاتی برای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری مورد اتکا قرار گیرند، زیرا ممکن است سایر عوامل اساسی موثر بر حرکات بازار، در نظر گرفته نشود. لازم است که از اندیکاتورها در چهارچوب یک تحلیل گسترده‌تر استفاده گردد و کورکورانه سیگنال‌های آن‌ها بدون در نظر گرفتن سایر عوامل مرتبط دنبال نگردد.

سخن آخر

اندیکاتورها یا شاخص‌ها در تحلیل تکنیکال، نمودارهایی هستند که بر اساس محاسبات ریاضی از قیمت‌ها و حجم‌ها رسم می‌شوند. این نمودارها انواع مختلفی دارند و به معامله‌گران امکان تجزیه و تحلیل اطلاعات را برای تصمیم‌گیری درباره خرید و فروش می‌دهند. با این حال، لازم است به تنهایی استفاده نشده و با سایر عوامل ترکیب شوند.