افزایش سرمایه از محل سود انباشته

برای کسانی که وارد بازار سرمایه و بورس می‌شوند؛ شناخت مفاهیم بنیادین از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا انواع مختلف افزایش سرمایه از جمله این مفاهیم به حساب می‌آیند. 

به طور کلی شاید واژه یا مفهوم افزایش سرمایه را در بازار بورس و سرمایه شنیده باشید؛ اما ندانید که انواع آن کدامند و چه تفاوتی با همدیگر دارند؟ در واقع اگر سهام شما تمایل به افزایش سرمایه داشته باشد؛ آیا این خبر خوبی برای شما محسوب می‌شود یا خیر؟ چه اقداماتی باید انجام داد؟ کدام یک از انواع افزایش سرمایه می‌توانند برای شما سهام جایزه داشته باشند؟ 

این دست از سوالات و ابهامات پیش رو؛ ممکن است در ذهن هر یک از شما به ویژه سهامداران تازه‌کار به وجود آمده باشند. به همین جهت در ادامه بیشتر با افزایش سرمایه از محل سود انباشته و سایر انواع افزایش سرمایه آشنا خواهیم شد. پس با ما همراه باشید تا با دید باز معاملات خود را در بازار سرمایه پیش ببرید.

آشنایی با مفهوم افزایش سرمایه و انواع آن 

تا پیش از آنکه به مفهوم افزایش سرمایه از محل سود انباشته اشاره شود؛ بهتر است به ارائه تعریفی دقیق از افزایش سرمایه پرداخته شود. افزایش سرمایه در شرکت‌های سهامی به معنای افزایش اسمی سرمایه ثبت شده‌ای است که در یک شرکت وجود دارد. در واقع یعنی تعداد سهام‌های منتشر شده یک شرکت توسط شرکت‌های سهامی آن افزایش می‌یابد. 

افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا سایر انواع آن در راستای تأمین منابع مالی به منظور اجرای طرح‌های توسعه یا بهبود ساختار‌های مالی می‌باشد. اقدام شرکت‌ها به انتشار سهام جدید برای تأمین منابع جدید را افزایش سرمایه می‌گویند که به روش های مختلفی انجام می‌شود. 

حال که با افزایش سرمایه آشنا شدیم؛ بهتر است انواع آن را هم شناخته تا پی به تفاوت‌های آن ببریم. انواع افزایش سرمایه خارج از این چهار مورد نیست:

• افزایش سرمایه از محل سود انباشته یعنی سود‌های پرداخت نشده سالیان پیش
• افزایش سرمایه از محل آورده نقدی یا همان حق‌تقدم یعنی مطالبات حال شده سهامداران
• افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
• افزایش سرمایه از محل صرف سهام با سلب حق تقدم

تفاوت‌های بسیار زیادی میان این نوع از روش‌های افزایش سرمایه وجود دارد که در ادامه تنها به روش نخست آن اشاره خواهیم داشت.

آشنایی با روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته

باید دانست که طبق قانون تجارت ماده 140، هر یک از شرکت‌های سود‌ده موجود در بازار بورس، می‌بایست هر سال درصدی را به عنوان سود سالانه در حساب سود انباشته خود ذخیره کنند. به همین دلیل به آن افزایش سرمایه از محل سود انباشته می‌گویند. از این میزان سود به هنگام نیاز طبق تصمیم هیئت مدیره به همراه سهامداران شرکت، استفاده می‌کنند. در واقع این سود میان سهامداران تقسیم می‌شود. ولی نقدینگی جدیدی به شرکت وارد نمی‌شود.

در روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته، تعداد سهام و همچنین سرمایه شرکت مورد‌نظر افزایش می‌یابد. ولی پول جدیدی توسط سهامداران به شرکت تزریق نمی‌شود. به همین دلیل به سهامی که به سهامداران تعلق می‌گیرد؛ سهام جایزه می‌گویند. سهامداران، بدون پرداخت وجه، صاحب این سهام جایزه می‌شوند. البته همزمان با افزایش تعداد سهام سهامداران، قیمت سهام  به همان میزان ارزش کاهش می‌یابد. 

با این توضیحات باید دانست که مبلغ سرمایه سهامداران با افزایش سرمایه از محل سود انباشته، افزایش نمی‌یابد و نسبت به قبل تغییری نمی‌کند. با این حال شرکت از سود انباشته خود به منظور تأمین مالی بهره می‌جوید و اقدام به این نوع افزایش سرمایه می‌کند. با توجه به افزایش تعداد سهام و کاهش قیمت سهم به میزان ارزش اسمی آن، جذابیت برای خرید آن سهم میان سهامداران افزایش می‌یابد. به همین دلیل یکی از بهترین نوع افزایش سرمایه به حساب می‌آید.

مزایا و معایب افزایش سرمایه از محل سود انباشته

افزایش سرمایه از محل سود انباشته دارای مزایای بسیار زیادی است. از جمله:

• پرداخت نکردن هیچ گونه وجه برای به دست آوردن سهام جایزه 
• روند سریع پیشبرد فرآیند‌های توسعه‌ای 
• کمک بسیار زیاد به بهبود روند سود‌آوری در بلند‌مدت 
• اطمینان سهامداران از سود‌ده بودن شرکت

با این حال ممکن است روش افزایش سرمایه از محل سود انباشته، معایبی هم داشته باشد. از جمله:

• عدم ورود هیچ گونه نقدینگی از خارج شرکت به شرکت مذکور 
• قفل شدن دارایی سهامداران به مدت یک تا دو ماه
• ریزش قابل توجه سهام مذکور پس از آزاد شدن دارایی قفل شده 
• عدم استفاده این روش در شرکت‌هایی که سود مناسبی نداشته‌اند.

پس بایستی همه جوانب را در نظر گرفت.